نهادهای مردمی به بچه‌ها ماهی‌گیری بیاموزند

من و این همه پرسش؟

نهادهای مردمی به بچه‌ها ماهی‌گیری بیاموزند

نهادهای مردمی به بچه‌ها ماهی‌گیری بیاموزند 600 450 فرهاد حسن‌زاده
 نویسنده رمان«هستی» معتقد است: جامعه‌ای که کتاب را به کتاب های آموزشی و کمک آموزشی محدود کند و از ظرفیت ادبیات و هنر بهره نگیرد رو به نیستی و پستی و انحطاط می‌رود.

‌فرهاد حسن‌زاده در گفتگو با خبرنگار مهر، سیاستگذاری‌ها در حوزه کودک و نوجوان را مورد نقد قرار داد و خواستار تغییر نگاه مدیران شد و گفت: به نظرم در مورد کودک و کودکی ما کلید قفل بزرگی را گم کرده‌ایم. نه تنها کلید را گم کرده‌ایم که هر روز قفلی دیگر بر این در بسته می‌زنیم و گرهی دیگر بر این کلاف سردرگم. همه‌ این‌ها برمی‌گردد به نوع نگاه مدیران  و مسولان فرهنگی و غیرفرهنگی ما به دوران کودکی. آنها سال‌هاست که به ظاهر این جمله‌ کلیشه‌ای را می‌گویند که کودکان آینده‌سازان مملکت هستند و باید برایشان چنین و چنان کرد. در حالی که سال هاست از بیان این شعار می‌گذرد  و کودکان دیروز، جوانان امروز هستند که ارکان فعلی جامعه را تشکیل داده‌اند و حالا باید از این مدیران پرسید که چه بر سر کودکان دیروز آوردید که امروز چهره‌ زیبایی از آنها نمی‌بینیم؟

نامزد جایزه هانس کریستین اندرسن ادامه داد: آمارها در زمینه‌ مطالعه‌ کتاب و کتابخوانی و همچنین اعتیاد و جرم و فساد اداری فاجعه است و باز هم مدیران فرهنگی ما همان سیاست‌های اشتباه را دنبال می‌کنند و از خود نمی‌پرسند،  چه کرده‌اند که طبق نظرسنجی‌ها و آمار و ارقام مردم ایران در صدر عصبانی‌ترین مردم دنیا هستند. یا با اختلاس‌گرها و کسانی که سرمایه‌های مالی ملی را به بازی گرفته اند برخورد کیفری و قانونی می‌شود ولی آیا کسی هست که با نابود کنندگان سرمایه‌های انسانی در سال‌های گذشته برخورد قانونی کند؟

حسن‌زاده در پاسخ به این سوال که نهادهای دولتی و غیردولتی باید به رفع کدام دغدغه در حوزه کودک و نوجوان اقدام کنند، گفت: من جوابی برای این پرسش شما ندارم؛ جز این که سیاستگذاران در جاده‌ای اشتباه می‌رانند و بهتر است جاده را عوض کنند. بهتر است چشمشان را به علایم و تابلوهای هشدار دهنده باز  و از تجربه دیگران استفاده کنند. بهتر است موقع تقسیم‌بندی بودجه‌ کشور، بودجه آموزش و فرهنگ و سلامت کشور را چند برابر کنند و فکر نکنند این مبالغ بازگشت ندارد و صرفا هزینه است. بهتر است ساختمان پوسیده‌ آموزش و پرورش را تخریب کنند و بنایی نو بسازند. ساختمانی که از بچه‌ها انسان‌های خلاق و پرسشگر بار بیاورد نه انسان‌هایی مطیع و فرمانبردار که مغزشان انباشته از اطلاعات است و دانششان هیچ کار و کاربردی در زندگی‌اش ندارد.

نویسنده رمان‌های «هستی» و «زیبا صدایم کن» ادامه داد: باید سیستمی که از کودکان معصوم، انسان‌هایی می‌سازد که عصبی و پرخاشگر هستنند و خوشبختی را در داشتن خانه و ماشین و پول می‌دانند، زیر سوال برود. اصلا مدیران ما نیاز به بازنگری اساسی در خود و  طرز تفکرشان دارند. شما ببینید آش، آن قدر شور شده که خود رئیس جمهور هم نسبت به بخشی از سیستم آموزش کشور که همان کتابهای درسی است واکنش نشان داد و گفت این کتاب ها برای بچه‌های دیروز است نه فردا.

حسن زاده با انتقاد از نشر بی رویه کتاب‌های کمک آموزشی گفت: جامعه‌ای که کتاب و مطالعه را به کتاب های آموزشی و کمک آموزشی محدود کند و از ظرفیت ادبیات و هنر یعنی شعر و داستان و نمایش و فیلم و موسیقی بهره نگیرد رو به نیستی و پستی و انحطاط می‌رود. با این حال خرسندم که در کنار تمام این آسیب، نهادهای مردمی مرتبط با حقوق کودکان تا حدودی رشد کرده اند و این افراد، همان کسانی هستند که از اقدامات دولت ناامید شده و خودشان مشغول رسیدگی به بخش آسیب‌پذیر جامعه هستند؛ البته اگر این نهادها، صرفا کمک مالی و کارهای خیریه‌ای بکنند دولت را تنبل و آماده خوار می کنند و فرهنگ ترحم را گسترش می‌دهند؛ علاوه بر این کمک گیرندگان  هم آسیب‌های روانی خواهند دید و باور فقر و نداری در آنها تقویت خواهد شد. پس چه خوب است که این حمایت‌ها  سازمان دهی و آموزش و آگاهی و فعالیت‌های مدنی و مشارکتی در آن پررنگ‌تر شود. چه خوب است این نهادهای مردمی به بچه‌ها ماهی‌گیری بیاموزند و نه فقط ماهی به آنها بدهند.

 

    روزی روزگاری

    فرهاد حسن‌زاده

    فرهاد حسن زاده، فروردین ماه ۱۳۴۱ در آبادان به دنیا آمد. نویسندگی را در دوران نوجوانی با نگارش نمایشنامه و داستان‌های کوتاه شروع کرد. جنگ تحمیلی و زندگی در شرایط دشوار جنگ‌زدگی مدتی او را از نوشتن به شکل جدی بازداشت. هر چند او همواره به فعالیت هنری‌اش را ادامه داد و به هنرهایی مانند عکاسی، نقاشی، خطاطی، فیلنامه‌نویسی و موسیقی می‌پرداخت؛ اما در اواخر دهه‌ی شصت با نوشتن چند داستان‌ و شعر به شکل حرفه‌ای پا به دنیای نویسندگی کتاب برای کودکان و نوجوانان نهاد. اولین کتاب او «ماجرای روباه و زنبور» نام دارد که در سال ۱۳۷۰ به چاپ رسید. حسن‌زاده در سال ۱۳۷۲ به قصد برداشتن گام‌های بلندتر و ارتباط موثرتر در زمینه ادبیات کودک و نوجوان از شیراز به تهران کوچ کرد…

    دنیای کتاب‌ها... دنیای زیبایی‌ها

    کتاب‌ها و کتاب‌ها و کتاب‌ها...

    فرهاد حسن‌زاده برای تمامی گروه‌های سنی کتاب نوشته است. او داستان‌های تصویری برای خردسالان و کودکان، رمان، داستان‌های کوتاه، بازآفرینی متون کهن و زندگی‌نامه‌هایی برای نوجوان‌ها و چند رمان نیز برای بزرگسالان نوشته است.

    ترجمه شده است

    به زبان دیگران

    برخی از کتاب‌های این نویسنده به زبان‌های انگلیسی، چینی، مالایی، ترکی استانبولی و کردی ترجمه شده و برخی در حال ترجمه به زبان عربی و دیگر زبا‌ن‌هاست. همچنین تعدادی از کتاب‌هایش تبدیل به فیلم یا برنامه‌ی رادیو تلویزیونی شده است. «نمكی و مار عينكي»، «ماشو در مه» و «سنگ‌های آرزو» از كتاب‌هايي هستند كه از آن‌ها اقتباس شده است.

    بعضی از ویژگی‌های آثار :

    • نویسندگی در بیشتر قالب‌های ادبی مانند داستان كوتاه، داستان بلند، رمان، شعر، افسانه، فانتزی، طنز، زندگينامه، فيلم‌نامه.
    • نویسندگی برای تمامی گروه‌های سنی: خردسال، کودک، نوجوان و بزرگسال.
    • خلق آثاری تأثیرگذار، باورپذیر و استفاده از تكنيك‌های ادبی خاص و متفاوت.
    • خلق آثاری كه راوی آن‌ها کودکان و نوجوانان هستند؛ روايت‌هايی مملو از تصویرسازی‌های عینی و گفت‌وگوهای باورپذير.
    • پرداختن به موضوع‌های گوناگون اجتماعی چون جنگ، مهاجرت، کودکان كار و خيابان، بچه‌های بی‌سرپرست يا بدسرپرست و…
    • پرداختن به مسائلی که کمتر در آثار کودک و نوجوان دیده می‌شود، مانند جنگ و صلح، طبقات فرودست، افراد معلول، اختلالات شخصیتی‌ـ‌روانی و…
    • تنوع در انتخاب شخصیت‌های محوری و كنشگر (فعال). مشخصاً دخترانی که علیه برخی باورهای غلط ایستادگی می‌کنند.
    • بهره‌گیری از طنز در کلام و روایت‌های زنده و انتقادی از زندگی مردم كوچه و بازار.
    • زبان ساده و بهره‌گیری اصولی از ویژگی‌های زبان بومی و اصطلاح‌های عاميانه و ضرب‌المثل‌ها.

    او حرف‌های غیرکتابی‌اش را این‌جا می‌نویسد.

    به دیدارش بیایید و صدایش را بشنوید