این روزهای کرونایی هم خواهد گذشت و جزیی از خاطره و حافظه تاریخی ملت ما خواهد شد. اما همانطور که زندگی قصد ایستادن و تماشای اندوه ما را ندارد، از آنجایی که بهترین شیوه برای مبارزه با گیرودار بیماری‌های واگیردار که اگر خودشان ما را نکشد ترس از آنها دامن ما را خواهد گرفت مدیریت ذهن و روان است. در این میان هرکس به شیوه‌ای سپر دفاعی برای خود می‌سازد.

و من در این روزهای خانه‌نشینی سرگرم بازنویسی و شایدم «نازنویسی» دو کتابی هستم که زمانی برای خودشان بروبیایی داشتند و جزو حافظه‌ی تاریخی بچه‌های کتابخوان ما بوده و هستند. ادامه مطلب

متن سخنراني درباره‌‌ی محمدرفيع ضيايي در خانه هنرمندان/ زمستان 1395

بیشتر ما مرحوم ضیایی را به عنوان کاریکاتورست و کارتونیست و محقق و پژوهشگر می‌شناسیم. اما من می‌خواهم از بُعد یک داستان‌نویس به او نگاه کنم. آن هم از منظر نوشتن برای کودکان.

من به محمدرفیع ضیایی می‌گویم آدم اینجوری. چون واقعاً او یک آدم اینجوری بود. چون من او را به عنوان آدم اینجوری شناختم. آشنایی ام با ایشان برمی‌گردد به حدود پانزده سال پیش. البته کارها و سبک کاریکاتوریشان را بی‌آنکه با خودشان آشنا باشم در مجله‌ی گل‌آقا و جاهای دیگر دیده بودم.

اما آشنایی نزدیکتر برمی‌گردد به زمانی که در هفته نامه دوچرخه طنزهایی می‌نوشتم با عنوان سه‌سوت. آن موقع‌ها برای تصویرگری با منزل‌شان تماس می‌گرفتم که دخترشان «لاله» متن‌ها را تصویرگری کند. خب، این اقبال را داشتم که گاهی با آقای ضیایی یا همسرشان خانم انصاف‌پور سلام و احوالپرسی کنم. بر حسب اتفاق در یکی از همین تماس‌های تلفنی آقای ضیایی به من گفتند داستان‌هایی دارند و دلشان می‌خواهد این داستان‌ها را چاپ کنند و نیاز به کمک فکری و قوت قلب داشتند. من خیلی استقبال کردم و سعی کردم تشویقشان کنم که داستان‌ها را به چاپ برسانند. اما ضیایی خیلی امیدی به چاپ قصه‌ها نداشت و می‌گفت سبک‌ داستان‌ها طوری است که ناشران رغبتی به چاپشان ندارند. گویا چندباری هم اقدام کرده بود و نتیجه نداده بود. از او خواستم چند نمونه از داستان‌ها را برایم بفرستد و فرستاد. ادامه مطلب

بازی با دُم شیر | از کتاب خوراک خرگوش با سس هزارویکشب برای شیر زیرشلواری پوش

توی جنگل زورآباد، جنابِ‌شیرسلطان به همه زور می‌گفت. نمی‌دانید زورگویی‌اش چه به روز همه آورده بود. البته به مرور زمان همه عادت کرده بودند و اگر روزی زور نمی‌شنیدند حالشان زار می‌شد. خلاصه این‌که تکلیف همه روشن بود. به قولی دیر و زود داشت، ولی سوخت و سوز نداشت.
مثلاً همیشه با نعره‌ای خشمگین خرس را از خواب زمستانی بیدار می‌کرد و می‌گفت: «آهای خرسکِ گنده‌بک! این‌قدر نخواب! بلندشو و برایم جوجه‌کباب درست کن!»
سر روباه داد می‌کشید و فرمان می‌داد: «آهای روباه کله‌پوک! برایم نوشابه‌ی تگری بیاور! یک‌وقت از این نوشابه‌های مسخره‌ی رژیمی بدون قند! نباشد، من نوشابه‌ی واقعی با همه‌ی ضررهایش دوست دارم. فهمیدی؟»
پلنگ بی‌چاره را ضایع می‌کرد: «آهای پلنگ خال‌خالی! این‌قدر قندها را نخور خالی‌خالی! برایم یک چای خوش‌طعم و گوارا دم کن! بعدش هم قلیان باحالی چاق کن که دودمان برود هوا.» ادامه مطلب

حكایت فرموده‌اند در زمان‌های خیلی‌خیلی قدیم كه هنوز اتوبوس اختراع نشده بود‌، روزی كلاغی و داركوبی و روباهی سوار هواپیما شدند تا از سمرقند به بخارا سفر كنند.

این سه دوست خیلی اهل شوخی و مزاح بودند. آن‌ها همه چیز و همه كس را دست می‌انداختند و به ریش و سبیل همه می‌خندیدند. و اما بشنوید هنگامی كه هواپیما اوج گرفت‌، شیطنت آن‌ها هم اوج گرفت و یواشکی گفتند‌: ‌«بیایید سر به سر مهمان‌دار بگذاریم و كلافه‌اش كنیم.» ادامه مطلب

آن روز من هم عصبانی شدم و با تمام سلول‌های وجودم فهمیدم که مامان خیلی حرف می‌‌زند. حرف زدن مامان اولش قشنگ است و آدم خوشش می‌آید ولی هرچه جلوتر می‌رود انگاری سیم‌ظرفشویی روی مخ می‌کشد. وای به وقتی که بزند به کانال سلجوقیان و سلجوقی حرف بزند. آن وقت باید دوتا گلوله‌ی لاستیکی یا دوتا اسپیکر بچپانی توی گوش‌هایت که نشنوی.

آن روز فکر نمی‌کردیم اینطور بشود. نه من، نه مامان. ادامه مطلب

                                                     ◊ فرهاد حسن زاده

توضیح: این داستان به شکلی خلاصه و بازنویسی شده در کتاب فارسی چهارم دبستان چاپ شده است.

اولين باري بود كه پا به آن فروشگاه بزرگ مي‌گذاشتم. فروشگاهي كه آدم توي آن احساس گمشدگي مي‌كرد. فروشگاهي كه همه چيز داشت. به قول بابا از شير مرغ گرفته تا جان آدميزاد. جان آدميزاد را مي‌دانستم چيست ولي هرچه فكر كردم نتوانستم بفهمم شير مرغ چه طعم و  رنگ و بويي دارد.

همه چيز دم دست بود. درست برعكس بقالي آقا جواد كه با يك يخچال گنده و ويترين دكوري جلويت سد ساخته بود، اينجا مي توانستي هرچيزي را لمس كني و بعد انتخاب. اگر هم نمي خواستي، مي گذاشتي سر جايش، بدون اينكه يكي مثل آقاجواد غر بزند و بگويد: « تو كه مشتري نيستي، چرا وقت ما را تلف مي‌كني! »

بابا كه انگار مرا به فروشگاه پدرش آورده باشد، گفت: « كيف مي كني؟ درياي نعمت اينجاست، درياي نعمت!! از شير مرغ تا…»

بقيه اش را نگفت. نمي دانم يادش رفت يا اشكال ديگري پيش آمد. ادامه دادم: «جان آدميزاد.» ادامه مطلب

شنبه

ای خاطره‌های تلخ و شیرین

همراه شوید با خودنویسم

زیرا که با این جوهر خونین

باید که شما را بنویسم…

باید که شما را بنویسم

حالا که می‌خواهم این خاطرات را بنویسم، خون جلوی چشم‌هایم را گرفت که. باید یک کم برگردم به عقب که. به قبل از برگشتنم به اینجا که. به زمانی که من و نیگوری عروسی کردیم. اما چه فایده! تمام نقشه‌هایمان نقش برآب شد که.

ادامه مطلب

هشدار!

این خاطرات که خیلی شخصی و بی‌نهایت خصوصی است، خواهشمند است آن را نخوانید.

این خاطرات که با خون دل نوشته شده هر کس آن را بخواند یا روز می‌میرد یا شب.

پس خواهش‌ می‌کنم که…

خواهش می‌کنم که…

خواهش می‌کنم که… نخوانید!

در انتها آرزو می‌کنم هر کس این خاطرات بخواند که، خرمگس نیشش بزند که.

سه‌شنبه

ای که در جانم نشستی، مهربان و خوب دنیا

نیش‌ عالم غرق خون شد، دیر رفتی، زود بیا!

من که اولش خون‌آشام نبودم که. بعدش خون‌آشام شدم که.

آن هم نه به‌خاطر دوستی با دوستان ناباب که، نه به‌خاطر بی‌سوادی و فقر فرهنگی که، فقط به خاطر انکار و طرد شدن از جامعه که، و از همه مهمتر به‌خاطر انتقام که. ما خون‌آشام‌ها قانونی داریم که می‌گوید: «اگر نمی‌توانی انتقام بگیری، برو اسمت را عوض کن و اگر می‌توانی انتقام بگیری نرو اسمت را عوض کن.»

ادامه مطلب

چه گل خوش بويي! سوراخ هاي دماغ آدم باز مي شود. گل را مي چرخانم و گلبرگهايش را نگاه مي كنم. چه گل خوش رنگي! زرد و صورتي، دوباره بويش مي كنم و از بويش سرمست مي شوم و كركره ي چشمهايم را مي كشم پايين.

صداي پا مي شنوم. وقتي چشمها را باز مي كنم، مامان را مي بينم كه ملاقه به دست به حياط آمده و ايستاده بالاي پله هاي ايوان و با نگاه فشفشه وارش زل زده به ما، يعني اول به بابا، بعد به من. گل را پشتم پنهان مي كنم و منتظر دعوا مي مانم. مي گويد: “حيف نون! چقدر بگم گلهاي اين باغچه رو نچينين! انگار حرف حاليتون نيست!” ادامه مطلب

(از کتاب در روزگاری که هنوز پنجشنبه و جمعه اختراع نشده بود)

روزی از روز‌های روزگار، روباه‌تر و تمیزی از صحرا می‌گذشت. یک مرتبه چیز آشنایی دید. کلاغ سیاهی بر شاخه‌ی درختی نشسته بود و قالب صابونی لای منقار داشت. بشکنی زد و با خود گفت: «چاچاچا! این‌‌ همان کلاغ ساده است که یک بار چاچاچاش کردم و قالب پنیرش را چاچاچا! دستم درد نکند. کارم آن قدر خوب بود که توی تمام کتاب‌های درسی هم قصه‌ی ما را نوشته‌اند. ببینم می‌توانم یک قصة دیگر برای کتاب‌ها چاچاچا کنم یا نه!» ادامه مطلب

مثل صدای مجنون

که خیلی هست داغون

اما به گوش لیلی

نمی‌شه بهتر از اون

ادامه مطلب