◊نيره رحماني
اگر چه در سال‌هاي اخير بودهاند نويسندگاني كه كوشيدهاند در عرصه ادبيات كودك و به‌ويژه نوجوان، آثار درخور توجهي را ارائه كنند اما با نگاهي گذرا به قفسههاي كتابفروشيها به روشني ميبينيم كه بخش اعظمي از آثاري كه در اين زمينه منتشر ميشوند در حوزه كتاب‌هاي ترجمهاي قرار ميگيرند
آنگونه كه هر ناظر بيطرفي احساس ميكند هنوز كه هنوز است وقتي كتابي نام يك نويسنده خارجي را يدك ميكشد با استقبال بيشتري از سوي ناشران و ايضا مخاطبان روبهرو ميشود.
اگر از پارهاي استثناها بگذريم وقتي كيفيت بسياري از اين كتاب‌ها را با برخي نمونههاي داخلي مقايسه ميكنيم درمييابيم نه تنها كيفيت بالاتري ندارند بلكه به شكل محسوسي از سطحي پايين‌تر نيز برخوردارند. بيشك اگر از آثار ايراني استقبال خوبي به عمل آيد نويسندگاني كه در ادبيات اين گروه سني صاحب توانايي هستند تشويق شده و آثار بهتري را ارائه خواهندكرد و آن وقت خواهيم ديد كه مرغ همسايه هميشه هم غاز نيست!
«عقرب‌هاي كشتي بمبك» يكي از آن آثاري است كه قابليت مقايسه با بسياري از نمونههاي فرنگي بازار كتاب را دارد و از خيلي از آنها نه تنها كم نميآورد بلكه بهتر نيز هست. تجربه ثابت كرده كه مخاطب نوجوان با آثاري كه بافتي ماجرايي و حادثه محور دارند به‌مراتب بهتر ارتباط برقرار ميكند. عقرب‌هاي كشتي بمبك نيز از اين خصيصه برخوردار است و جغرافياي بومي محل رخدادهاي داستان را بستر مضموني پرماجرا و برخوردار از فراز و فرودهاي داستاني كرده است.
قهرمانان اصلي رمان 4 پسر نوجوان هستند كه همانند بسياري از بچهها كه در روزگار كودكي گروههايي دوستانه را تشكيل ميدهند، گروهي به نام عقرب را تشكيل دادهاند و به شكلي كاملا اتفاقي پا در ماجرايي مرموز در دنياي بزرگ‌تر‌ها ميگذارند.
«خلو»، راوي رمان، يك شب كه به اتفاق ديگر اعضاي گروه در راه بازگشت به خانه است، پس از يك شرط‌بندي با دوستانش نزديك اتومبيلي ميرود كه به شكلي مشكوك نزديك گورستاني در بيرون شهر توقف كرده است. سرنشينان اتومبيل چمداني را در گورستان دفن ميكنند كه براي بچهها بسيار كنجكاوي‌برانگيز جلوه ميكند؛ به اين ترتيب كشف محتويات چمدان و كشف راز مدفون ساختن آن عاملي ميشود تا اعضاي باند عقرب وارد جرياني پرحادثه شوند.
جذابيتهاي رمان عقرب‌هاي كشتي بمبك تنها در برخورداري از دستمايهاي پركشش خلاصه نمي‌شود بلكه نويسنده با استفاده از راوي اول، شخص خواننده را در متن حوادث قرار داده و با استفاده از زباني ساده و در عين حال صميمي در روايت آن، شرايطي را به‌وجود مي‌آورد كه خواننده بيشتر به متن نزديك شود. همچنين نبايد اين نكته را ناگفته گذاشت كه تبحر حسن‌زاده در طنز به كمك او آمده تا بر جذابيتهاي رمان بيفزايد.
از ديگر ويژگيهاي كار حسن‌زاده، بايد به خلق فضايي نوستالژيك اشاره كرد كه باعث ميشود رمانش تنها براي گروه سني نوجوان خواندني نباشد بلكه مخاطباني كه احيانا كودكي پر ماجرايي را توأم با روابطي دوستانه گروهي تجربه كردهاند نيز به واسطه همين فضاي نوستالژك به راحتي با رمان ارتباط برقرار كنند.