وقتی بچه بودم، وقتی حکایتهای سعدی یا نویسندگان بزرگ ادبیات کلاسیک را توی کتابهای درسی میخواندم، خسته میشدم. خوشم نمیآمد و کتاب را کنار میگذاشتم و به کلمههای سختش که فکر میکردم، انگار کار سخت و سنگینی انجام داده باشم بازوهایم درد میگرفت. هنوز که هنوز است شاهنامه را نخواندهام و تاثیر آن غول قدیمی است که روی شیارهای مغزم خط انداخته. البته بعضی از داستانهای بازنویسی شدهی شاهنامه را خواندهام اما اصل کتاب را نه. کاری نداریم، وقتی به من پیشنهاد شد از کتاب گلستان سعدی قصههایی را انتخاب کنم و برای بچهها بازآفرینی یا بازنویسی، شک داشتم که میتوانم یا نه. وقتی شروع به خواندن گلستان کردم، دیدم چقدر قصه میتوانم از دلش بیرون بکشم و چقدر خوشم آمد از اینکار. بعدش قبول کردم که تعدادی از داستانهایش را بازآفرینی کنم. کار سختی بود. سخت و خجالت آور. چون سعدی زحمت بسیار کشیده بود تا قصههایی کوتاه و کامل بنویسد ولی من برعکس او آمدم و قصههای کوتاه و به قولی مینیمالیستی را بلند کردم. گویی فرمت (mp3) آنها را تبدیل به فرمت دیگری کردم که برای بچهها قابل درک و هضم و فهم باشد. در نهایت کاری کردم که سعدی خوانده شود. که در گلستان به رویشان گشوده شود و با یکی از موفقترین آثار ادبیات کلاسیک ایران آشنا شوند. که وقتی بزرگتر شدند بروند و تمام قصهها را بخوانند. البته در بعضی از داستانها با سعدی موافق نبودم. معروف است که سعدی در داستانهایش پند و اندرز میدهد و من با این شیوه میانهای ندارم. به نظرم خواننده خودش باید از داستان به پیام نویسنده برسد. چیزهای دیگری هم بود که موافق نبودم و کاری به کارشان نداشتم و حرف زدن دربارهشان را میگذارم برای فرصتی دیگر. بر جلد کتاب نام مرا به عنوان گردآوری نوشتهاند درحالی خودم میدانم برای بازآفرینی قصهها چه خوندلی خوردم.
انتخاب 18 داستان از میان آن همه، کاری دشوار بود. دشوار از این بابت که مخاطب سعدی هنگام نوشتن گلستان کودکان نبوده است. بگذریم که در قدیم در مکتبخانهها بچهها سواد و درس زندگی را از این کتاب میگرفتند. دیگر اینکه بسیاری از حکایتها همراه با بازیهای زبانی سعدی مفهوم پیدا میکند. یا اشعاری که لابهلای نثر میآورد. این زبانبازی نیاز به شناخت بار واژههایی دارد که برای بزرگسالان قابل فهم است و باعث زیبایی اثر میشود، اما برای کودکان کاربردی ندارد و باید به طرح داستان اکتفا نمود. نمیدانم در این بازآفرینی چقدر موفق بودهام. این را خوانندههای کتاب باید بگویند.
این کتاب که جلد هشتم از مجموعهی دهجلدی قصههای شیرین ایرانی است، توسط انتشارات سورهمهر چاپ شده است. درست نمیدانم بقیه داستانها را چه کسانی بازنویسی یا بازآفرینی کردهاند اما ظاهر مجموعه جذاب و شیک شده است. جلدی سخت و نقاشیهای دورنگ و متفاوت. نقاشیهای کتاب مرا «نسیم خواجوی» کشیده است. کتاب قیمتش کمی بالاست، البته نه نسبت به سایر کالاها که روزبه روز قیمتشان بالا و بالاتر میرود. سیزده هزار تومان پولیاست که به زودی میتوان با آن یک بسته آدامس خرید.