اثر پروانه‌ای| نقدی بر کتاب چتری با پروانه‌های سفید

چتری با پروانه‌های سفید

اثر پروانه‌ای| نقدی بر کتاب چتری با پروانه‌های سفید

اثر پروانه‌ای| نقدی بر کتاب چتری با پروانه‌های سفید 300 374 فرهاد حسن‌زاده

◊ سحر سلطانی

۱. “بال زدن یک پروانه در گوشه ای از دنیا، می‌تواند در قاره‌ای دیگر طوفان به پا کند.” پدیده ی *اثر پروانه ای یا butterfly effect *  می گوید هر کار کوچکی در جهان می تواند منجر به نتایج  بزرگ و شگفت آوری شود.

۲. دو ساعت مانده به تحویل سال، اردلان در سلمانی است و هنوز نوبتش نشده، آتوسا پشت در خانه شیرین خانم خیاط مانده و هرچقدر در می زند تا لباس های عیدش را بگیرد کسی در را باز نمی کند. مریم و علی ، خواهر و برادری که سر چهاراه گل فروشی می کنند باید زود گلها را بفروشند و برای تحویل سال پیش مادر برگردند. باران در شهر دود زده و خاکستری قصه ما شروع می شود و چتری با پروانه های سفید باز می شود. حلقه های زنجیر به هم می پیوند و لحظه تحویل سال توپ صدا می کند.

۳. داستانی واقع گرایانه در آستانه سال نو با مفاهیمی دسته اول از زندگی روزمره انسان ها.

چتری با پروانه‌های سفید

#مفاهیم_اصلی:

زمان

سرعت

امید

تصادف/تقدیر

انتظار/ تعلیق

مخمصه

فاصله

تغییر

کمک

مراقبت

معجزه/ شانس

#تکنیکهای_کاربردی:

تاب آوری

مساله یابی

گره گشایی فعال

تعهد ورزی مسئولانه

امیدواری

خودانگیزی به جای انتظار منجی

***

نویسنده به عنوان دانای کل از چهار روایت پرده بر می دارد. هر روایت گره ای دارد که مخاطب را دچار تعلیق می کند. هر چهار قهرمان کودکانی هستند که در شهری خاکستری و سرد با عجله به استقبال سال نو می روند. انگار زندگی بچه ها هم بر دور تند نوار سوار شده. همه عجله دارند زود به سفره هفت سین برسند تا سال را در کنار عزیزانشان تحویل بگیرند. اما گره ها سر جای خود هستند و انگشتی باید آنها را باز کند. کدام دست از کدام آستین؟

فرهاد حسن زاده یک بار دیگر قصه ای چندوجهی و موازی را با یک ایده ی ناب “اثر پروانه ای” به سرانجام می رساند. در پایان کتاب مخاطب لبخندی بر لب دارد و می داند قصه تمام نشده است بلکه تازه شروع کار او در جهان است. انگار باید پای اثر خودش را امضا کند و بدون چشمداشت به نتایج ، بخشی از پازل  چیده /شکافته جهان بشود.

تصویر پردازی کتاب به روات و جانمایه قصه درخشش بی مثالی می دهد آنقدر جزییات واقع گرایانه دارد که چشم های مخاطب را به میهمانی  لذت و کشف می برد. همه چیز سر جای خودش است. شهر همان شهری است که همه ی ما ساکن آن هستیم. بازار همین حوالی است کوچه ها و چهار راه ها و مغازه ها هم برای محله خودمان است. اما همه چیز سیاه و سفید است جز اتفاقات دو ساعت قبل از تحویل سال و چتری زرد که نشانه درخشش آفتابی و جریان حیات است با پروانه هایی سفید که در بسیاری از صفحات کتاب در طرح ها و اشکال دیگر هویدا می شود. یک جا چراغ های زرد ماشین ها، یک جا ساعت زردی که گذشت زمان را به رخ می کشد، خال های لباس جدید آتوسا، گل های مریم و علی ، و در پایان روی بام تمام خانه های شهر لحظه تحویل سال. کتاب در رده اثار انگیزشی است و می توان به گفتگو گذارد حتا هر بخش ان را به کودکی داد تا نقش یکی از قهرمانان را ایفا کند و ماجرای خود را بدان بیفزاید.

***

به فرهاد حسن‌زاده می شود اعتماد کرد. دست بچه ها را سپرد به دستانش تا انها را ببرد به سرزمین قصه‌ها و سلامت باز گرداند. می‌توان با اعتماد این کتاب را به عنوان یک عیدی ناب به کودکان فارسی زبان هدیه داد و برای آنها یک تصویر پازلی از جهان هزار پاره که با یک پروانه زرد می‌تواند بدرخشد و برقصد ساخت. تصویری که تمام عمر رهایشان نخواهد کرد. خیال پردازی و واقعگرایی به موازات و هم دوش هم گام بر می‌دارند و جزئی از قصه زندگی مخاطب می‌شوند.

به جای غم خوردن و زانو زدن باید برخواست و هرکاری که از دستمان بر آمد  انجام داد. می‌توان امیدوار بود و معجزه “ساخت”.

امتیاز من به ایده‌ی ناب، پرداخت تحسین شده، شبکه مفاهیم غنی و کاربردی، تصویرگری بی‌بدیل این کتاب پنج ستاره درخشان است به درخشندگی بال‌های پروانه‌های سال نو.

منبع: کتابستان کودک و نوجوان ایران

    روزی روزگاری

    فرهاد حسن‌زاده

    فرهاد حسن زاده، فروردین ماه ۱۳۴۱ در آبادان به دنیا آمد. نویسندگی را در دوران نوجوانی با نگارش نمایشنامه و داستان‌های کوتاه شروع کرد. جنگ تحمیلی و زندگی در شرایط دشوار جنگ‌زدگی مدتی او را از نوشتن به شکل جدی بازداشت. هر چند او همواره به فعالیت هنری‌اش را ادامه داد و به هنرهایی مانند عکاسی، نقاشی، خطاطی، فیلنامه‌نویسی و موسیقی می‌پرداخت؛ اما در اواخر دهه‌ی شصت با نوشتن چند داستان‌ و شعر به شکل حرفه‌ای پا به دنیای نویسندگی کتاب برای کودکان و نوجوانان نهاد. اولین کتاب او «ماجرای روباه و زنبور» نام دارد که در سال ۱۳۷۰ به چاپ رسید. حسن‌زاده در سال ۱۳۷۲ به قصد برداشتن گام‌های بلندتر و ارتباط موثرتر در زمینه ادبیات کودک و نوجوان از شیراز به تهران کوچ کرد…

    دنیای کتاب‌ها... دنیای زیبایی‌ها

    کتاب‌ها و کتاب‌ها و کتاب‌ها...

    فرهاد حسن‌زاده برای تمامی گروه‌های سنی کتاب نوشته است. او داستان‌های تصویری برای خردسالان و کودکان، رمان، داستان‌های کوتاه، بازآفرینی متون کهن و زندگی‌نامه‌هایی برای نوجوان‌ها و چند رمان نیز برای بزرگسالان نوشته است.

    ترجمه شده است

    به زبان دیگران

    برخی از کتاب‌های این نویسنده به زبان‌های انگلیسی، چینی، مالایی، ترکی استانبولی و کردی ترجمه شده و برخی در حال ترجمه به زبان عربی و دیگر زبا‌ن‌هاست. همچنین تعدادی از کتاب‌هایش تبدیل به فیلم یا برنامه‌ی رادیو تلویزیونی شده است. «نمكی و مار عينكي»، «ماشو در مه» و «سنگ‌های آرزو» از كتاب‌هايي هستند كه از آن‌ها اقتباس شده است.

    بعضی از ویژگی‌های آثار :

    • نویسندگی در بیشتر قالب‌های ادبی مانند داستان كوتاه، داستان بلند، رمان، شعر، افسانه، فانتزی، طنز، زندگينامه، فيلم‌نامه.
    • نویسندگی برای تمامی گروه‌های سنی: خردسال، کودک، نوجوان و بزرگسال.
    • خلق آثاری تأثیرگذار، باورپذیر و استفاده از تكنيك‌های ادبی خاص و متفاوت.
    • خلق آثاری كه راوی آن‌ها کودکان و نوجوانان هستند؛ روايت‌هايی مملو از تصویرسازی‌های عینی و گفت‌وگوهای باورپذير.
    • پرداختن به موضوع‌های گوناگون اجتماعی چون جنگ، مهاجرت، کودکان كار و خيابان، بچه‌های بی‌سرپرست يا بدسرپرست و…
    • پرداختن به مسائلی که کمتر در آثار کودک و نوجوان دیده می‌شود، مانند جنگ و صلح، طبقات فرودست، افراد معلول، اختلالات شخصیتی‌ـ‌روانی و…
    • تنوع در انتخاب شخصیت‌های محوری و كنشگر (فعال). مشخصاً دخترانی که علیه برخی باورهای غلط ایستادگی می‌کنند.
    • بهره‌گیری از طنز در کلام و روایت‌های زنده و انتقادی از زندگی مردم كوچه و بازار.
    • زبان ساده و بهره‌گیری اصولی از ویژگی‌های زبان بومی و اصطلاح‌های عاميانه و ضرب‌المثل‌ها.

    او حرف‌های غیرکتابی‌اش را این‌جا می‌نویسد.

    به دیدارش بیایید و صدایش را بشنوید