معمای چمدان

معمای چمدان

معمای چمدان 150 150 فرهاد حسن‌زاده

  • فرشته نوبخت

شايد بسياری از ما فرهاد حسن‌زاده، نويسنده و طنزپرداز جنوبی را با رمان «حياط خلوت» و «ماشو در مه» بشناسيم اما حسن‌زاده با آثاري نظير «بند رختي كه براي خودش دل داشت»، «كنار درياچه نيمكت هفتم»، «لبخندهاي كشمشي یک خانواده خوشبخت»، «قصه‌هاي كوتي‌كوتي»، «ديو ديگ به سر» و بسياري آثار از اين دست درواقع نويسنده‌اي است موفق در ادبيات كودك و نوجوان اما یکی دیگر اثر فرهاد حسن‌زاده، داستاني بلند است به نام «عقرب‌های كشتی بمبك» كه در فضايي بومي و در جزيره‌اي از جنوب مي‌گذرد و به‌وقايع حول‌وحوش سال 57 مي‌پردازد.

درباره «عقرب‌هاي كشتي بمبك» بايد گفت كه روايتي ديالوگ محور دارد كه نقطه قوت و قدرت اثر هم محسوب مي‌شود چراكه ديالو‌گ‌ها چنان كاركرد به‌جايي در اثر پيدا كرده‌اند كه بار شخصيت‌پردازي، قصه‌گويي، تعليق و جذابيت روايت را به دوش مي‌كشند. راوي داستان نوجواني است كه بازباني طناز و سرخوش ضمن روايت از زندگي خودش از ماجراي پيداكردن چمداني در قبرستان به همراه دوستان ديگرش، ممدو، شكري و منو مي‌گويد.

اتفاق از يك شب عجيب در قبرستان آغاز مي‌شود، شبي كه مي‌تواند از منظري طنزآميز، تداعي‌كننده ماجراي قبرستان و «اين‌جونجو» در رمان تام ساير، شاهكار مارك تواين باشد. اما در اينجا راوي از دو زن و يك مرد مي‌گويد كه با اتومبيل بزرگي شبانه وارد قبرستاني در بيرون از شهر مي‌شوند و با ترس و لرز و به‌طرزي كاملا مشكوك، چمداني را دفن مي‌كنند كه محتويات درون آن به‌عنوان رازي وسوسه‌برانگيز، باعث كنجكاوي چهار نوجوان مي‌شود. اين وسوسه آنقدر زياد است كه خواب شبانه را به چشم آنها حرام مي‌كند و باعث مي‌شود كه درنهايت يكي از آنها به كمك سگش (قيقاج) با خارج كردن چمدان از قبرستان، تلاش در برملا كردن راز آن چمدان بكند.

در كنار معماي چمدان راوي با زبان مخصوص به خود به روايت آنچه در شهر مي‌گذرد مي‌پردازد، البته از نگاه خودش كه همه‌چيز را به بازي مي‌گيرد. ضمن اينكه از شدت سياهي‌ها مي‌كاهد و سعي در بازنمايي آن دارد. موقعيت و فضايي كه داستان در آن مي‌گذرد، در كنار عنصر كشتي و طرح قبرستان و شخصيت‌ها و در واقع همه قصه، از دل ديالوگ‌ها شكل مي‌گيرد. اما هسته اصلي روايت، در داستان «عقرب‌هاي كشتي‌ بمبك»، چمداني بزرگ است كه محتويات آن چيزي جز كاغذ و كتاب و عكس نيست. با اين‌همه ماجرايي ا‌ست كه باعث درگيري چهار شخصيت اصلي مي‌شود و به عنوان تعليقي پركشش، عناصر ديگر روايت را نيز با خود همراه مي‌سازد و يكي از اين عناصر زباني است كه آراسته به طنز و ارائه و كنايه است و سرخوشانه و لبريز روايت را پيش مي‌برد.

 

    روزی روزگاری

    فرهاد حسن‌زاده

    فرهاد حسن زاده، فروردین ماه ۱۳۴۱ در آبادان به دنیا آمد. نویسندگی را در دوران نوجوانی با نگارش نمایشنامه و داستان‌های کوتاه شروع کرد. جنگ تحمیلی و زندگی در شرایط دشوار جنگ‌زدگی مدتی او را از نوشتن به شکل جدی بازداشت. هر چند او همواره به فعالیت هنری‌اش را ادامه داد و به هنرهایی مانند عکاسی، نقاشی، خطاطی، فیلنامه‌نویسی و موسیقی می‌پرداخت؛ اما در اواخر دهه‌ی شصت با نوشتن چند داستان‌ و شعر به شکل حرفه‌ای پا به دنیای نویسندگی کتاب برای کودکان و نوجوانان نهاد. اولین کتاب او «ماجرای روباه و زنبور» نام دارد که در سال ۱۳۷۰ به چاپ رسید. حسن‌زاده در سال ۱۳۷۲ به قصد برداشتن گام‌های بلندتر و ارتباط موثرتر در زمینه ادبیات کودک و نوجوان از شیراز به تهران کوچ کرد…

    دنیای کتاب‌ها... دنیای زیبایی‌ها

    کتاب‌ها و کتاب‌ها و کتاب‌ها...

    فرهاد حسن‌زاده برای تمامی گروه‌های سنی کتاب نوشته است. او داستان‌های تصویری برای خردسالان و کودکان، رمان، داستان‌های کوتاه، بازآفرینی متون کهن و زندگی‌نامه‌هایی برای نوجوان‌ها و چند رمان نیز برای بزرگسالان نوشته است.

    ترجمه شده است

    به زبان دیگران

    برخی از کتاب‌های این نویسنده به زبان‌های انگلیسی، چینی، مالایی، ترکی استانبولی و کردی ترجمه شده و برخی در حال ترجمه به زبان عربی و دیگر زبا‌ن‌هاست. همچنین تعدادی از کتاب‌هایش تبدیل به فیلم یا برنامه‌ی رادیو تلویزیونی شده است. «نمكی و مار عينكي»، «ماشو در مه» و «سنگ‌های آرزو» از كتاب‌هايي هستند كه از آن‌ها اقتباس شده است.

    بعضی از ویژگی‌های آثار :

    • نویسندگی در بیشتر قالب‌های ادبی مانند داستان كوتاه، داستان بلند، رمان، شعر، افسانه، فانتزی، طنز، زندگينامه، فيلم‌نامه.
    • نویسندگی برای تمامی گروه‌های سنی: خردسال، کودک، نوجوان و بزرگسال.
    • خلق آثاری تأثیرگذار، باورپذیر و استفاده از تكنيك‌های ادبی خاص و متفاوت.
    • خلق آثاری كه راوی آن‌ها کودکان و نوجوانان هستند؛ روايت‌هايی مملو از تصویرسازی‌های عینی و گفت‌وگوهای باورپذير.
    • پرداختن به موضوع‌های گوناگون اجتماعی چون جنگ، مهاجرت، کودکان كار و خيابان، بچه‌های بی‌سرپرست يا بدسرپرست و…
    • پرداختن به مسائلی که کمتر در آثار کودک و نوجوان دیده می‌شود، مانند جنگ و صلح، طبقات فرودست، افراد معلول، اختلالات شخصیتی‌ـ‌روانی و…
    • تنوع در انتخاب شخصیت‌های محوری و كنشگر (فعال). مشخصاً دخترانی که علیه برخی باورهای غلط ایستادگی می‌کنند.
    • بهره‌گیری از طنز در کلام و روایت‌های زنده و انتقادی از زندگی مردم كوچه و بازار.
    • زبان ساده و بهره‌گیری اصولی از ویژگی‌های زبان بومی و اصطلاح‌های عاميانه و ضرب‌المثل‌ها.

    او حرف‌های غیرکتابی‌اش را این‌جا می‌نویسد.

    به دیدارش بیایید و صدایش را بشنوید