دختری که می‌خواهد خودش باشد

دختری که می‌خواهد خودش باشد

دختری که می‌خواهد خودش باشد 170 170 فرهاد حسن‌زاده

 شادی خوشکار

 رمان “هستی” یک امتیاز مهم دارد که شاید از نگاه  خیلی از نویسنده­‌ها دور مانده و آن جذابیت شخصیت اصلی است. بدون اینکه اغراق شود یا نویسنده به زور بخواهد شخصیت را متفاوت جلوه بدهد، فقط با خواندن یک فصل می­‌توانید بفهمید که با یک آدم تازه سر و کار دارید. با هستی، دختری که بیشتر شبیه پسرهاست. آن­قدر که تنها راننده­‌ی تاکسی فکر نمی­‌کند او پسر است، خواننده هم تنها با خواندن صفحه­‌ی اول ممکن است فکر ­کند راوی یکی از پسرهای پر شر و شور خیلی از داستان­‌های دیگر است:

“چشم‌­های راننده قلنبه شد و خیره شد به من. نمی­‌دانم چقدر تعجب داشت که نزدیک بود بکوبد به ماشین جلویی. لبش از تعجب و خنده عینهو شکلات گرمادیده کش آمد و گفت: ” ئی… ئی… دم بریده… دختره؟… ای ول! مو فکر کردم پسره که رفته فوتبال و کار دست خودش داده…”

 اما دختر بودن این شخصیت نه تنها او را از تکرار نجات می­‌دهد، که جذابیت قصه­‌ی او را بیشتر می­‌کند و با نشان دادن فضا و موقعیتی که هنوز در داستان­‌ها دستمالی نشده، خواننده را به دنبال خود می­‌کشاند. اینجاست که کار نویسنده سخت می­‌شود. که انتظار خواننده­­ای که به دنبال یک داستان متفاوت کتاب او را باز کرده را برآورده کند و بتواند پیچ و خم­‌های زندگی این شخصیت را باور پذیر کند.

اما این همه­‌ی داستان نیست. درست وقتی تازه داریم “هستی” را می­‌شناسیم یک اتفاق دیگر می­‌افتد. جنگ شروع می­‌شود و هستی و خانواده­‌اش به اجبار مهاجرت می­‌کنند. نمی­‌دانم نویسنده اول شخصیت هستی را خلق کرده و بعد فکر کرده قرار گرفتن او در موقعیت جنگ داستان را جذاب­تر می­‌کند یا این‌که قصه­‌ی اصلی درباره‌ی جنگ بوده و کم‌کم شخصیت هستی خلق شده است. اگر هر کدام این­ها باشد، جنگ از یک طرف می­‌تواند ذهن را از خود هستی دور کند و فضای اطراف او را بسازد. یعنی موقعیت و زمان و مکان قصه که نقش خیلی مهمی در روند آن دارند. هستی دختری شجاع و جسور است و از طرف اطرافیان و به خصوص پدرش درک نمی­‌شود و حالا جنگ آن­ها را از خانه­‌شان دور کرده­ است. همچنین خواننده را با شخصیت­‌هایی روبه­‌رو می­‌کند که مربوط به این فضا می­‌شوند. مثل دایی که در شهر می­‌ماند و دفاع می­‌کند یا مادربزرگ که منتظر اوست یا پدر که از جنگ می­‌ترسد و هر کدام نماینده­‌ی یک گروه آدم­‌های جنگ‌اند. از طرف دیگر موقعیتی مثل جنگ می­‌تواند بخشی از پیچ و خم­‌های زندگی شخصیتی مثل هستی را نشان دهد. در مقابل شخصیتی مثل پدر، ترس برای هستی معنا ندارد و تصمیم می­‌گیرد به شهرش برگردد.

بعد از داستان، نثر روان نویسنده هم می­‌تواند شما را پای کتاب بنشاند. آدم­‌ها هم به اقتضای شهرشان با لهجه صحبت می­‌کنند. اما خاله، که هستی آن­قدر منتظرش است به نظر من محبوبیت باقی شخصیت­‌ها را ندارد. شخصیت‌هایی مثل دایی، لیلی، یا برادرش شاپور و حتی جاشکول پسر همسایه که گاهی سر به سر هستی می­‌گذارد و هر کدام به سهم خودشان داستان را شیرین می­‌کنند. شاید هم این اتفاق به دلیل مدل حرف زدن خاله باشد که اول جالب و بامزه است اما بعد از مدتی تکراری می­‌شود.

خب، شما دنبال یک شخصیت تازه هستید؟ پس حتما هستی را تجربه کنید.

چاپ شده در هفته‌نامه دوچرخه/ پنجشنبه 24 شهریور 1390

    روزی روزگاری

    فرهاد حسن‌زاده

    فرهاد حسن زاده، فروردین ماه ۱۳۴۱ در آبادان به دنیا آمد. نویسندگی را در دوران نوجوانی با نگارش نمایشنامه و داستان‌های کوتاه شروع کرد. جنگ تحمیلی و زندگی در شرایط دشوار جنگ‌زدگی مدتی او را از نوشتن به شکل جدی بازداشت. هر چند او همواره به فعالیت هنری‌اش را ادامه داد و به هنرهایی مانند عکاسی، نقاشی، خطاطی، فیلنامه‌نویسی و موسیقی می‌پرداخت؛ اما در اواخر دهه‌ی شصت با نوشتن چند داستان‌ و شعر به شکل حرفه‌ای پا به دنیای نویسندگی کتاب برای کودکان و نوجوانان نهاد. اولین کتاب او «ماجرای روباه و زنبور» نام دارد که در سال ۱۳۷۰ به چاپ رسید. حسن‌زاده در سال ۱۳۷۲ به قصد برداشتن گام‌های بلندتر و ارتباط موثرتر در زمینه ادبیات کودک و نوجوان از شیراز به تهران کوچ کرد…

    دنیای کتاب‌ها... دنیای زیبایی‌ها

    کتاب‌ها و کتاب‌ها و کتاب‌ها...

    فرهاد حسن‌زاده برای تمامی گروه‌های سنی کتاب نوشته است. او داستان‌های تصویری برای خردسالان و کودکان، رمان، داستان‌های کوتاه، بازآفرینی متون کهن و زندگی‌نامه‌هایی برای نوجوان‌ها و چند رمان نیز برای بزرگسالان نوشته است.

    ترجمه شده است

    به زبان دیگران

    برخی از کتاب‌های این نویسنده به زبان‌های انگلیسی، چینی، مالایی، ترکی استانبولی و کردی ترجمه شده و برخی در حال ترجمه به زبان عربی و دیگر زبا‌ن‌هاست. همچنین تعدادی از کتاب‌هایش تبدیل به فیلم یا برنامه‌ی رادیو تلویزیونی شده است. «نمكی و مار عينكي»، «ماشو در مه» و «سنگ‌های آرزو» از كتاب‌هايي هستند كه از آن‌ها اقتباس شده است.

    بعضی از ویژگی‌های آثار :

    • نویسندگی در بیشتر قالب‌های ادبی مانند داستان كوتاه، داستان بلند، رمان، شعر، افسانه، فانتزی، طنز، زندگينامه، فيلم‌نامه.
    • نویسندگی برای تمامی گروه‌های سنی: خردسال، کودک، نوجوان و بزرگسال.
    • خلق آثاری تأثیرگذار، باورپذیر و استفاده از تكنيك‌های ادبی خاص و متفاوت.
    • خلق آثاری كه راوی آن‌ها کودکان و نوجوانان هستند؛ روايت‌هايی مملو از تصویرسازی‌های عینی و گفت‌وگوهای باورپذير.
    • پرداختن به موضوع‌های گوناگون اجتماعی چون جنگ، مهاجرت، کودکان كار و خيابان، بچه‌های بی‌سرپرست يا بدسرپرست و…
    • پرداختن به مسائلی که کمتر در آثار کودک و نوجوان دیده می‌شود، مانند جنگ و صلح، طبقات فرودست، افراد معلول، اختلالات شخصیتی‌ـ‌روانی و…
    • تنوع در انتخاب شخصیت‌های محوری و كنشگر (فعال). مشخصاً دخترانی که علیه برخی باورهای غلط ایستادگی می‌کنند.
    • بهره‌گیری از طنز در کلام و روایت‌های زنده و انتقادی از زندگی مردم كوچه و بازار.
    • زبان ساده و بهره‌گیری اصولی از ویژگی‌های زبان بومی و اصطلاح‌های عاميانه و ضرب‌المثل‌ها.

    او حرف‌های غیرکتابی‌اش را این‌جا می‌نویسد.

    به دیدارش بیایید و صدایش را بشنوید