آمنه ( مریم )‌ ایمان مهر

نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان /  کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

چکیده

بررسی ادبیات کودک و نوجوان برخلافِ ظاهر ساده و قصه‌وار آن که عموماً هم از روالی خطی برخوردار بوده،‌ به دقت‌نظر و تأملی وسیع نیازمند است. شاید اگر جوجه‌اردک زشت اثر هانس کریستین اندرسن مورد نگاه ناقدانه قرار نمی‌گرفت،‌ همچون بسیاری دیگر از آثار داستانی، به اثری مرده تبدیل می‌شد. اگرچه از عوامل پایه‌ایِ زنده‌ماندن یک اثر، ‌تنها خود آن اثر است، ‌اما نمی‌توان عرصه‌ی نقد و اثرات جان‌بخش و یا کشنده‌ی آن را نادیده گرفت.

رمان هستی اثر فرهاد حسن‌زاده از جمله آثاری است که نگاه ناقدین بی‌شماری را برانگیخت. پرداخت عمیق پرسوناژ، زاویه‌ی دید و لحن داستان، جذبه‌ی فوق‌العاده‌ای به ماهیت اثر بخشیده است؛ آن‌گونه که مخاطب با شروع مطالعه‌ی آن حتّی لحظه‌ای قادر به کنار نهادن آن نیست. علیرغم وجود بحران‌های بی‌شمار، ‌نحوه‌ی شیرین روایت، ‌داستان را به اثری دلچسب تبدیل کرده‌است.

هستی جزو ادبیات خلاقه‌ای به شمار می رود که به صورت بالنده و پیش‌رونده‌ای در سطح تألیف بر ادبیات ایستا و واپس‌گرا غلبه دارد. حسن‌زاده، رمان هستی را بر اساس برخی تجربیات و واقعیات اجتماعی و تمرکز بر شخصیت نوجوانِ اثر با چاشنی متعدد طنز و خنده نوشته‌است. هستی، ماهیتی دفاع مقدسی دارد. جنگ با بار معنایی سرد، خشن، تخریبی و منفی که در ذات خود دارد قاعدتاً باید در ذهن و ذائقه‌ی مخاطبان کودک و نوجوان، اثری نامطلوب بگذارد، مگر آن که نویسنده و آفرینش‌گر، با به کارگیری چاشنی‌های اثربخش، شیرینی و تلخی، جنگ را خواندنی، جذاب و ماندگار کند.

متن ذیل با نگاهی نیمه‌تحلیلی به بررسی داستان هستی می‌پردازد. امید است این نگاه، انگیزه‌ی نویسنده را در راستای خلق آثار جدید تر دو چندان کرده و شاهد آفرینش‌های ادبی بیشتری از این نویسنده‌ی خلاق باشیم.

کلید واژه: بررسی تحلیلی –  ‌هستی –  فرهاد حسن‌زاده

ادامه مطلب

رمان نوجوان هستی , نوشته فرهاد حسن زاده, رمان روایت دختری ست که قید و بندهای سنتی دختر بودن را نمی پذیرد, رفتار پسرانه دارد, زمان جنگ ست و نویسنده با پرداختی واقع گرایانه, در ساختار روایت رمان نوجوان, که مملو است از باید نباید های بی ثمر,همه را آگاهانه کنار گذاشته, و با انتخاب لحن دختری پرجنب و جوش و فعال, و ساخت موقعیت ها, مکان ها, با نگاه واقع گرایانه توانسته ست رمانی خلق کند که بسیاری از چارچوب های کلیشه ای رایج در نوشتن برای نوجوان را دور بریزد و ثابت کند تنها با نوشتن پر جنب و جوش زنده از دوران نوجوانی, می توان رمان پر خواننده در میان نوجوانان نوشت, رمان هستی, از طرف مخاطبین ش, با استقبال خوبی مواجه شد و همین رفتار خلاقانه ی فرهادحسن زاده, درین عرصه, رمان نوجوان, بی مصرف بودن بسیاری از نظریات قیم مآبانه در زمینه ی ادبیات کودک و نوجوان را ثابت کند… بررسی دقیق رمان خوب هستی, درجای خود, می تواند برای شکلی از ادبیات, رمان نوجوان که به شدت در تسخیر ترجمه ست, می تواند راهگشا باشد. درین زمینه, آثار فرهاد حسن زاده بسیار تاثیرگذارست و منظر رمان نوجوان ایرانی را پیش روی علاقه مندان باز می کند و با رمان های پرمخاطب و خواندنی اش راهکار هم ارایه می دهد.